ThS. Nguyễn Vũ Phòng

TS. Đặng Lê Hoàng Nam

PGS.TS Hoàng Anh Tiến

Bệnh nhân NHT, nam, 75 tuổi, vào viện trong tình trạng 2 chân tím đen, đau nhức, nhiều búi giãn tĩnh mạch ngoằn ngoèo ở cẳng chân kèm vết loét ở mắt cá trong chân trái. Bệnh nhân chịu đựng tình trạng giãn các tĩnh mạch nông, đau nhức, tê mỏi, nặng tức 2 chân nhiều năm nay nhưng không được điều trị, gần đây xuất hiện thêm vết loét chảy dịch vài tháng trước khi nhập viện.

Hình 1. Ảnh chụp 2 chân trước điều trị.

Bệnh nhân được khám lâm sàng cẩn thận và siêu âm Doppler mạch máu chuyên sâu ghi nhận có tình trạng suy giãn tĩnh mạch hiển lớn 2 chân mức độ nặng, tụ dịch và phù nề quanh vết loét. Các bác sĩ xác định bệnh nhân bị suy giãn tĩnh mạch mức độ C6, mức độ nặng nhất của bệnh lý Suy giãn tĩnh mạch. Đây là một trường hợp bệnh nặng đã lâu, loét sâu gây hoại tử, nguy cơ nhiễm trùng huyết và cắt cụt chi, cần sự phối hợp đồng bộ liên khoa Tim mạch và Chấn thương chỉnh hình. Trước tiên bệnh nhân được điều trị suy giãn tĩnh mạch bằng Laser nội mạch phối hợp với bóc các búi giãn tĩnh mạch tại Trung tâm tim mạch Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Huế.

Hình 2. Điều trị Laser nội mạch tại Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Huế

Sau khi điều trị laser, dù bệnh nhân đã hết cảm giác nặng tức và đau nhức 2 chân, nhưng nhận định vết loét tĩnh mạch nặng, chậm liền sẹo nên cần tiếp tục được cắt lọc và ghép da tích cực cho bệnh nhân.

Hình 3. Da 2 chân sáng màu hơn, giảm số lượng và kích thước các búi giãn tĩnh mạch chỉ sau 2 ngày điều trị bằng Laser nội mạch.

Hình 4. Vết loét sau ghép da 7 ngày.

Sau một tháng điều trị tích cực, vết loét tĩnh mạch ở mắt cá lành tốt, 2 chân giảm hẳn những triệu chứng đau nhức, nặng mỏi chân, búi tĩnh mạch giảm nhiều, bệnh nhân rất phấn khởi.

Hình 5. Ảnh chụp 2 chân trước và sau khi điều trị suy giãn tĩnh mạch

Hình 6. Vết loét tĩnh mạch trước và sau một tháng điều trị tích cực

Suy giãn tĩnh mạch nông chi dưới là bệnh mạn tính, do các van tĩnh mạch bị hỏng, máu trong tĩnh mạch bị ứ đọng ở chân, làm nó bị giãn ra. Ở giai đoạn đầu, biểu hiện bệnh thường không rõ ràng và thoáng qua. Người bệnh có cảm giác nặng chân, chân dễ mỏi, phù nhẹ khi đứng lâu ngồi nhiều, cảm giác như bị kim châm hay kiến bò vùng cẳng chân, chuột rút vào ban đêm… Người bệnh cũng có thể nhìn thấy mạch máu nhỏ li ti trên bề mặt da như mạng nhện (spider vein) hay lớn hơn và sâu hơn như dạng lưới ở lớp dưới da. Lâu dần, chân người bệnh sẽ phù ở mắt cá hay bàn chân, thay đổi màu sắc da do máu tĩnh mạch ứ trệ lâu ngày, các búi tĩnh mạch nổi to rõ trên da thường xuyên. Biến chứng của giãn tĩnh mạch gồm: tĩnh mạch nông giãn to thành búi, bị viêm tạo huyết khối trong lòng. Kết hợp với tình trạng loét do thiểu dưỡng có thể tạo nên những ổ loét, nhiễm trùng…

Một số ngành nghề, công việc như bán hàng, thợ dệt, may, chế biến thủy, hải sản, giáo viên… đòi hỏi phải đứng lâu, ngồi nhiều có tỷ lệ người mắc bệnh cao hơn. Người béo phì, ít vận động hoặc làm việc mang vác nặng… cũng dễ bị giãn tĩnh mạch.

Điều trị suy giãn tĩnh mạch chi dưới cần phối hợp nhiều biện pháp gồm thay đổi lối sống, thường xuyên tập thể dục, mang tất áp lực và các biện pháp can thiệp gồm nội khoa, can thiệp nội mạch và ngoại khoa. Tuỳ từng trường hợp cụ thể mà các bác sĩ chọn phương pháp phù hợp, giúp bệnh nhân thoát khỏi đau đớn và ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm.

Thay đổi lối sống và phòng ngừa giãn tĩnh mạch chân

Người bệnh được khuyên tránh đứng hoặc ngồi lâu tại chỗ, thực hiện các bài tập suy giãn tĩnh mạch, để chân cao khi ngồi hay nằm nghỉ, tập hít thở chủ động, chế độ ăn có nhiều chất xơ tránh táo bón, béo phì…, mang vớ (tất) áp lực chuyên dụng.

Điều trị nội khoa

Các loại thuốc làm tăng độ vững bền thành tĩnh mạch như Daflon, Ginko biloba, Vitamin C giúp cải thiện triệu chứng và làm chậm quá trình tiến triển bệnh. Tuy nhiên, các thuốc này chỉ có tác dụng trong giai đoạn đầu của bệnh hoặc hỗ trợ ổn định sau các điều trị nội mạch.

Laser can thiệp nội mạch

Bác sĩ sẽ luồn dây dẫn năng lượng Laser vào trong lòng tĩnh mạch bị suy giãn dưới hướng dẫn của siêu âm, phát năng lượng laser để làm xơ nội mạc, làm teo nhỏ tĩnh mạch.

Laser NeoV 1470 là hệ thống tiên tiến, hiện chỉ có một vài bệnh viện ở miền Trung thực hiện được. Điều trị Laser nội mạch có nhiều ưu điểm: Không gây mê, không phẫu thuật, ít sẹo xấu, đi lại ngay sau can thiệp, sinh hoạt bình thường sau điều trị.

Hình 7. Máy Laser NeoV1470, Sợi Laser, Điều trị Laser nội mạch (theo thứ tự từ trái qua phải)